Son yıllarda giderek yaygınlaşan diyabet hastalığı artık genç yaşlarda da kapıyı çalıyor. Gerek sıhhatsiz beslenme gerekse hareketsiz ömür stili derken kan şekerinin olması gereken düzeyin üzerine çıkması (diyabet) kalp ve damar sistemine ziyan vererek birçok diğer önemli hastalıklara da taban hazırlıyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Esra Parıltı Ademoğlu Dilekçi, diyabetin çabucak öncesindeki ‘sınır evresi’ olarak da isimlendirilen prediyabetin de denetim altına alınmadığında diyabet hastalığına ilerlediğini belirterek “Ülkemizde görülme sıklığı artan prediyabet kan şekeri seviyelerinin sağlıklı bireylerden daha yüksek olduğu fakat diyabet hududuna gelmediği metabolik durumu tabir eder. Prediyabetik bireylerde diyabet gelişme riski artmıştır. Prediyabet evresinde diyabetin oluşturduğu sıhhat sıkıntılarının büyük bir kısmı aslında ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu periyotta böbrek, hudut sistemi ve gözlerde küçük damar sistemlerinde birtakım değişiklikler gerçekleşebilir. Ayrıyeten kan şekeri kıymeti olağan olan hastalara nazaran kalp damar hastalıkları riskinde de bariz halde artış vardır” diyor. Prediyabette hastaların uygun biçimde tedavi edilip kan şekerleri dengelenerek diyabet gelișiminin önlenmesinin mümkün olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Esra Işık Ademoğlu Dilekçi, kan şekerini dengelemenin 6 kıymetli yolunu anlattı, değerli ikazlar ve tekliflerde bulundu.  

Fazla kilolarınızdan kurtulun

Prediyabetik hastaların büyük bir kısmı ülkü kilosunun üzerinde ya da obezite hastası olarak karşımıza çıkıyor. Bu hastalarda en az yüzde 7 kilo kaybının büyük kıymet taşıdığını belirten Doç. Dr. Esra Işık Ademoğlu Dilekçi, bu nedenle kalori kısıtlaması yapılması gerektiğini söylüyor.  

Sağlıklı beslenmeye dikkat edin

Diyabetten korunmada sağlıklı beslenme kritik rol oynuyor. Şahsa özel beslenme planı oluşturularak en uygun beslenme modelinin seçilmesi kaide. Beslenme planının kişinin hayat üslubuna, ferdi tercihlerine uygun olması sürdürülebilirlik açısından da büyük yarar sağlıyor. 

Düzenli idman yapın 

Hareketsiz (sedanter) hayattan kaçınmak, gün içerisinde fizikî olarak hareketsiz kalınan müddetleri azaltmak, masa başı bir işte çalışılıyorsa her 30 dakikada bir tertipli olarak birkaç dakika da olsa hareket etmek gerekiyor. Doç. Dr. Dilekçi “Haftada 150 dakika yahut daha fazla, nizamlı olarak büyük kas kümelerini içeren, orta şiddette bir fizikî aktivite (tempolu yürüyüş, yüzme, bisiklete binme vb) yapabilirsiniz. Bu antrenman planına ek olarak beden yüküne karşı yahut çeşitli aygıtlar yardımıyla direnç idmanları yapmanızın da ek yararları olacaktır” diyor. 

Stresinizi yönetmeyi öğrenin

Kronik gerilim varlığının kan şekerinin istikrarda tutulmasını zorlaştırıcı bir etken olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Dilekçi, bu nedenle gerilimi yönetmeyi öğrenmek gerektiğini söylüyor. Gerekirse depresif belirtiler, anksiyete, telaş üzere hislerin varlığında mevzunun uzmanlarından dayanak almaktan kaçınmamak gerekiyor. 

Düzenli ve kaliteli uykuya itina gösterin

Yapılan bilimsel çalışmalar; nizamlı ve kâfi uykunun kan şekerinin istikrarda tutulmasında da çok kıymetli rolü olduğunu ortaya koyuyor. Kan şekeri istikrarının sağlanmasında geceleri çok geç yatmamak, sistemli olarak 6-8 saat uyumak gerektiğini belirten Doç. Dr. Dilekçi şöyle konuşuyor: “Daha fazla yahut az uyumak kan şekeri dengelenmesinde zorluklara yol açabilir. Uyku saatinin dışında uyku hijyeninin âlâ olması, dinlenmiş bir formda uykudan uyanmak kıymetlidir. Gece geç yatmak ve geç kalkmak yerine erken yatıp erken kalkmanın da kan şekeri üzerine olumlu tesirleri olacaktır.”

Sigaradan kaçının

Sigara kullanımı prediyabette zati artmış olan kalp ve damar hastalıkları riskini daha da artırıyor. Sigara kullanan hastaların kesinlikle sigara bırakma programlarına yönlendirilmesi gerekiyor. Son yıllarda kullanımı gitgide artan ve ‘daha az ziyanlı olduğu’ halinde yanlış bir niyetin hakim olduğu elektronik sigaranın da, misal olumsuz tesirlere yol açmasından ötürü bırakılması gerekiyor.

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı