Türkiye’nin en kapsamlı sarsıntı araştırmaları ve risk azaltma projelerini başlatan İzmir Büyükşehir Belediyesi, yapı envanteriyle bir arada fayların incelendiği depremsellik ve taban araştırmasını sürdürüyor. Büyükşehir Belediyesi’nin Çiğli’de kurduğu yapı ve yer laboratuvarında ise Türkiye’de birinci defa uygulanan deneyler yapılıyor.

-Bornova’dan başlatılan yer araştırması kapsamında alandan alınan numuneleri inceleyen uzmanlar, ilçenin yer profilini belirlemeye yönelik bilimsel bilgiler elde etmeye başladı. Memleketler arası standartlarda yürütülen çalışmalar kapsamında bugüne dek 22 bin test yapıldı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kentin mümkün afetlerden en az hasarla etkilenmesi ve inançlı yapılaşmaya uygun alanların belirlenmesi için başlattığı sarsıntı araştırmaları ve risk azaltma projeleri sürüyor. Karada ve denizde fayların incelendiği depremsellik araştırması ve yapı envanteri çalışmasının yanı sıra, Bornova’dan başlatılan yer araştırması da devam ediyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Çiğli’de kurduğu yapı ve taban laboratuvarında da taban araştırmasıyla ilgili çalışmalar hızlandı. Beton, kaya ve taban incelemelerinde muhtaçlık duyulan 50 farklı deney ve test yapılabilen Egeşehir Laboratuvarı’nda, Bornova’nın jeolojik yapısı araştırılıyor. Sahadan gelen numuneleri inceleyen takım 22 bin test yaptı. Datalar, uzmanlar tarafından değerlendirildikten sonra kesin sonuçlar elde edilmiş olacak. Sonuçlar, Bornova’nın jeolojik yapısını ortaya çıkaracak. Ayrıyeten yeni yapılacak yapıların tasarım parametreleri için de rehber niteliğinde olacak. 

Numuneler ayrıntılı olarak inceleniyor

İzmir Büyükşehir Belediyesi Sarsıntı Risk İdaresi ve Kentsel Uygunlaştırma Dairesi Başkanlığı Afet Risk İdaresi Şube Müdürlüğü bünyesinde misyon yapan jeoloji mühendisi Ercüment Aysert, çalışmalar hakkında şunları söyledi: “İzmir genelinde alandan sondajlarla aldığımız numunelerin jeolojik bilgilerini elde etmek için burada tahliller yapıyoruz. Yer şartları, tabanın dayanımları, zelzeleye karşı verdiği yansılarla ilgili sonuçlar elde ediyoruz. İzmir Büyükşehir Belediyesi araştırmaları kendi laboratuvarında yaptığı için ayrıntılı, sağlam, şeffaf ve daha kapsamlı bilgiler elde edebiliyoruz. Yer parametrelerinin belirlenmesi gayesiyle farklı testlerin yanı sıra kaya ortamların parametrelerini belirlemek için de farklı deneylerden faydalanıyoruz.”

Hayat kurtaran analizler

Ercüment Aysert, “Zemin dayanımını ölçmek için tek eksenli aygıtta basınç uygulayarak sondaj yaparak aldığımız karot numunelerinin hangi düzeylerde kırılacağını test ediyoruz. Yaptığımız deney sonucunda da o yerde nasıl bir bina yapılması, kaç katlı yapılması, zelzeleye güçlü olarak inşa edilmesi gerektiği sonucunu çıkarıyoruz. Yer sınıfında aldığımız örneğin kil numuneleri ile farklı bir test uyguluyoruz. Bunda da tabandaki sıvılaşma riskini, sıvılaşmanın düzeyini belirliyoruz. Binalar yapılırken dikkat edilmesi gereken bütün testleri burada yapabiliyoruz” dedi.

Önemli deneylerle kaliteli sonuçlar elde ediliyor

Zemin Kaya Kısım Yöneticisi Gökçe Nazlı Kalbaz, Bornova’nın yer profilini pahalandırmak için deneyler yaptıklarını, bu sayede bilimsel dataların elde edileceğini söyledi. İlçede muhakkak lokasyonlardan sondaj aracılığıyla numunelerin alındığını anımsatan Nazlı Kalbaz, “Burada yaptığımız en değerli çalışma, dinamik yüklemeler altında yaptığımız deneyler. Türkiye’de birinci diyebiliriz. Rezonant kolon, bender element deneyleri ile birlikte bilhassa sarsıntı tesiri altında kalan yerlerin, dinamik tesirlere maruz kaldıkları vakit nasıl davranış gösterdiklerini inceliyoruz” dedi.

Beton Yer Kaya Teknik Elemanı Süleyman Kutlu Kılınç da alandan alınan numunelerden biri olan kayanın dayanıklılığını, yaptıkları testlerle ortaya çıkardıklarını belirtti.

ARGE çalışmaları yapılıyor

Egeşehir Laboratuvarı’nda İzmir Büyükşehir Belediyesi önderliğinde İZENERJİ tarafından yürütülen “Meles Çayı Havzası Yağmur Suyu Hasadı ve İdare Projesi” kapsamında ARGE çalışmaları da devam ediyor. Ayrıyeten İZENERJİ tarafından yürütülen “Harmandalı Katı Atık Alanı Materyal Ocağı Araştırma Sondajları” kapsamında bölgede depolama alanlarının jeolojik olarak uygunluğunun kıymetlendirilmesine yönelik ARGE çalışmaları yapıldı.

Türkiye’de birinci kere İzmir’de yapılıyor

Egeşehir Laboratuvarı’nda Türkiye’de birinci ve tek olarak rezonant kolon, bender element deneyleri yapılıyor. Mühendislik olarak ise konsolidasyon, yerde tek ve üç eksenli basınç dayanımı, kesme kutusu, kayada makaslama deneyi, kayada üç eksenli basınç dayanımı yapılıyor. Yer (fiziksel) deneyler ise su içeriği, kıvam limitleri, elek ve hidrometre tahlili ile özgül yükten oluşuyor.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı