Afet Yönetiminde Kamuoyu Algısını Yöneten Kilit Meslek: Halkla İlişkiler
Türkiye Halkla İlgiler Derneği (TÜHİD), İstanbul Aydın Üniversitesi İrtibat Fakültesi Halkla Bağlar ve Tanıtım Kısmı ile İstanbul Aydın Üniversitesi Afet Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) iş birliğiyle, 9 Haziran 2023 tarihinde İstanbul Aydın Üniversitesi Halit Aydın Kampüsü’nde düzenlenen “Afet İdaresinde Halkla İlgilerin Rolü ve İşlevi” başlıklı çalıştayın sonuç bildirisi yayınlandı. Halkla alakalar profesyonellerinin afet öncesi, sırası ve sonrasına yönelik vazife ve sorumluluklarının ele alındığı çalışmada halkla ilgiler disiplinin afet idaresi ile ilgisi ve bu süreçteki rolü irdelendi:Halkla bağlar uygulamalarının afet idaresinin hangi alanlarında kullanılabileceği, Halkla bağlantılar eğitim sürecine yönelik içerik ve yapısal değişikliklerin neler olabileceği, Meslek örgütlerinin uygulamalara yönelik kural ve standartları, Halkla münasebetler profesyonellerinin sorumlulukları ile Kurum ve kuruluşların karşılaması gereken kriterlerin ele alındığı beş oturumdan meydana gelen çalıştaya iş dünyası, sivil toplum kuruluşları ve akademiden kıymetli isimler katkıda bulundu. Her türlü afet, kriz yahut acil durumlarda doğal bir bilgilendirme vazifesi bulunan halkla ilgiler profesyonelleri; ”Afet Yönetimi” esnasında doğru bilgi üretmek ve paylaşmak, inanç oluşturmak, kamu faydası sağlamak, mevcut algıyı ve eğilimleri belirleyebilmek üzere “araştırma”, “bilgilendirme”, “yönlendirme”, “bir ortaya getirme” ve “dezenformasyonla mücadele” başlıklarındaki sorumlulukları yerine getiriyor. Çalıştay sonrasında yayınlanan sonuç bildirisinde de halkla bağlarda bilginin hakikat kaynaktan alınması ve tek merkezden yayılmasının kıymetli olduğu, uygulayıcılar ve meslek örgütleri için bu kaynağın mesleğin çatı kuruluşu olan TÜHİD olarak belirlenmesi kararlaştırıldı. İlgili kurumlarla iş birliği içinde olacak bir platformun oluşturulması konusunda fikir birliği sağlandı. Bununla birlikte kurumlarda irtibat profesyonellerinin ya da halkla münasebetler departmanlarının karar verme düzenekleri içerisinde yer almalarının bir gereklilik olduğuna dair ortak görüşe varıldı. Afet İrtibatında Halkla Bağların Rolü çalıştayı sonuç bildirisinde; iş dünyası, sivil toplum kuruluşları ve akademiden uzmanların ortak paydada buluştukları öne çıkan bahisler şu halde sıralandı:
- Ortak bir lisanın oluşturulması, afet ve acil durum süreçlerine yönelik gerçek bir bağlantının kurgulanabilmesi ve uygulanabilmesi için mesleği icra eden profesyonellere, ilgili meslek örgütlerine ve STK’lara yönelik kavramsal eğitim çalışmaları yapılmalıdır.
- Akreditasyon süreçlerinde irtibat fakültelerinin kısımları için afet irtibatını bir kriter olarak araması sağlanmalıdır.
- Afet bağlantısı konusunda eğitim içerikleri oluşturulurken kamuoyunun afet algısının da belirlenmesi gereklidir. Bu nedenle hem dala hem de kamuoyuna yönelik afet algı araştırmasına gereksinim vardır.
- Meslek örgütlerinin çağın en değerli sorunlarından biri olan afetlere yönelik yönetmelik yahut tüzüklerini güncellemeleri gerekmektedir. Afete dirençli toplumların oluşturulmasına yönelik mesleksel gereklilikler doğrultusunda farklı bir unsur yahut kısım halinde olmalıdır.
- Meslek örgütlerinin yaşanılan afetlerden edinilen dersler doğrultusunda bilgi üretebilmek, gerçek bilgi kaynaklarını belirleyebilmek yahut oluşturabilmek için bilgiye odaklanan yaklaşımların geliştirilmesi gerekmektedir. Mesleğin gereklilikleri kapsamında yapılacakları belirten, milletlerarası alandaki güzel örneklerden de beslenen rehberler oluşturulmalıdır. Bu rehberlerde yer alacak içeriklerin kurumsallaştırılması ve bunların sürekliliğinin sağlanması gerekmektedir.
- Halkla bağlantılar profesyonelleri bulundukları kurumlarda ilgi idaresini risklere nazaran de planlamalıdır. Bu planlamalar yalnızca ulusal seviyeyle sonlu kalmamalı gerektiğinde milletlerarası boyutu da dikkate alınmalıdır.
- Kamuoyu olağan vakitlerde afetlerle ilgilenmemektedir. Bu nedenle afet riski altındaki bir bölgede hizmet sunan her bir kurumun kendi gündeminde bahsin kalmasını sağlaması gerekmektedir. İrtibat profesyonellerinin kendi kurumlarında buna yönelik bir misyonları yer almalıdır.
- Afet tesiri altında olan her bir kurumun çalışanlarına, müşterilerine, tedarikçilerine, hissedarlarına, tüm paydaşlarına karşı sorumluluğunu yerine getirebilmek için afete yönelik çalışmaları daima gündemlerinde tutmaları gerekmektedir.